Στη σελίδα 41 του βιβλίου του ο Νίκος Μέρτζος γράφει:
"Όλοι ανήκουν στην ίδια φάρα. Αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένοι μόνον από τους πιο φημισμένους Βλάχους αρματολούς του 18ου αιώνα και των αρχών του 19ου αιώνα κατά περιοχές βάσει ιστορικών εγγράφων:
"Στη Ραψάνη, νότια των Τεμπών, οι Τζαχειλαίοι.
Στα Άγραφα ... ο Λεπενιώτης ... και αυτός ο αρχιστράτηγος του Ιερού Αγώνος Γεώργιος Καραϊσκάκης ...
Στη Βόνιτσα επί του Αμβρακικού ... ο Τζιώγκας
Στο Καρπενήσι ...οι Βλαχόπουλοι ..."
Δεν αναφέρει ο Νίκος Μέρτζος τα ιστορικά αυτά έγγραφα που αποδεικνύουν ότι οι ανωτέρω είναι Βλαχόφωνοι. Το πολύ περίεργο είναι ότι κανένας από αυτούς δεν είναι βλαχόφωνος. Τα υπάρχοντα ιστορικά έγγραφα αποδεικνύουν αυτή την αλήθεια και διαψεύδουν τα αντίθετα. Η συνέχεια αυτής της μελέτης το αποδεικνύει ξεκάθαρα.
Βλαχόφωνος λοιπόν Έλληνας και ο Λεπενιώτης κατά τον Νίκο Μέρτζο. Ο αδελφός του Κατσαντώνη!!! Αυτόν πρέπει να εννοεί, γιατί άλλος Λεπενιώτης δεν ακούσθηκε να υπάρχει στα χιλιοτραγουδισμένα Άγραφα.
Η αμφισβήτηση της σαρακατσιάνικης καταγωγής του Λεπενιώτη, επομένως σαφέστατα είναι αμφισβήτηση και της σαρακατσιάνικης καταγωγής και των αδελφών του Αντώνη Κατσαντώνη και Χασιώτη και επομένως και του πατέρα τους αρχιποιμένα Μακρυγιάννη. Και έτσι "ξαναγράφεται" η ιστορία από την αρχή!!!
Απορώ μόνον πώς δεν κατατάσσεται ανάμεσα στους Βλάχους του Νίκου Μέρτζου και ο ίδιος ο Κατσαντώνης και ο αδελφός του Χασιώτης. Δεν έμεινε και κανένας άλλος!! Οι Τσόγκας, Λιακατάς, Βλαχόπουλοι, Καραϊσκάκης και τόσοι άλλοι άλλαξαν γενικά και από απλοί σκηνίτες ποιμένες, Γραικόβλαχοι, ξυνογαλάδες, κάλεσιοι έγιναν αρειμάνιοι βλαχόφωνοι!! Τι θα πείραζε να "υιοθετηθεί" και ο Σαρακατσιάνος πολέμαρχος της διάσκεψης της Λευκάδας Αντώνης Κατσαντώνης;
Ο Λεπενιώτης λοιπόν βλαχόφωνος Έλληνας!! Τι κι' αν γράφουν και διακηρύσσουν τα ιστορικά έγγραφα ότι είναι γιος σκηνίτη αρχιποιμένα σαρακατσιάνικης καταγωγής. Τι κι' αν βροντοφωνάζουν αυτήν την αλήθεια ο Αραβαντινός, η Χατζημιχάλη, ο Puqueville, ο Βλαχογιάννης και τόσοι άλλοι, πολλοί από τους οποίους άγγισαν την εποχή του;
Δεν θα επιχειρήσω να αποδείξω τα αυταπόδεικτα. Θα ζημίωνα την αλήθεια θα προσέβαλα την έννοια της, αν κατέφευγα σε συλλογισμούς, αν παρέθετα επιχειρήματα για να αποδείξω τι; Ότι ο Λεπενιώτης ήταν αδελφός του Κατσαντώνη!! Λυπούμαι φίλε Νίκο Μέρτζο!! "Μέχρι εδώ και μη παρέκει" λένε οι Σαρακατσιάνοι.
Και αφού στη σελίδα 41 του βιβλίου του ο Νίκος Μέρτζος έχει και παραπομπές στην "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους" τόμος ΙΑ' σελ. 415-420 θα έπρεπε να μη του διαφύγει η εξής αναγραφόμενη εκεί λεπτομέρεια στη σελ. 420: "Τέλος πρέπει να μνημονευθεί εδώ πάλι η ηρωική μορφή του Κατσαντώνη, ο οποίος δεν ανήκε βέβαια στην κατηγορία των καπετάνιων με αρματολίκια, ίσως ούτε και στην κατηγορία των κλεφτών, αν και στις περισσότερες πηγές αναφέρεται ως πρωτοκλέφτης. Ήταν ευφυής, καταγόταν από οικογένεια Σαρακατσιαναίων και δεν προσκύνησε ποτέ τον Αλή Πασά."
Και με τον Λεπενιώτη ο Σαρακατσιάνος Αντώνης Κατσαντώνης ήταν παιδιά του ίδιου πατέρα. Τώρα πώς αυτός έγινε βλαχόφωνος είναι ένα μυστήριο, του οποίου την εξήγηση ίσως, θα την γνωρίζει ο αγαπητός μου φίλος Νίκος Μέρτζος!!!
Το μόνο που απομένει να πω και να προσθέσω είναι ότι αυτός ο ισχυρισμός για το Λεπενιώτη είναι ένα τραγικό λάθος. Και σε τέτοια λάθη, όσοι τον γνωρίζουμε και τον διαβάζουμε τον συγγραφέα δεν μας έχει συνηθίσει.
Από το βιβλίο του Νίκου Κατσαρού, «Σαρακατσιάνοι και Αρμάνοι – Οι Βλάχοι»